کد مطلب:276412 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:111

شباهت به الیاس
الیاس علیه السلام؛ خداوند عمرش را - همچون خضرعلیه السلام - طولانی ساخت. قائم علیه السلام نیز خداوند تعالی عمرش را طولانی نموده است.

الیاس علیه السلام نیز - مانند خضرعلیه السلام - هر سال به حج می رود و در آن جا با هم ملاقات می كنند، دلیل بر این معنی این كه در تفسیر امام حسن عسكری علیه السلام آمده كه: پیغمبر اكرم صلی الله علیه وآله به زید بن ارقم فرمود: اگر می خواهی شرّ آن ها (كفّار و منافقین) به تو نرسد و



[ صفحه 281]



نیرنگشان در تو كارگر نیفتد، هرگاه صبح كردی بگو: «أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ ا لشَّیْطانِ الرَّجِیمِ»؛ به خداوند پناه می برم از شیطان رانده شده، به درستی كه خداوند تو را از شرّ آن هاحفظ می كند كه آن ها شیطان هستند (كه بعضی از آن ها به بعضی دیگر وحی می كنند).

و اگر می خواهی خداوند تو را از غرق شدن و سوختن و دزد، در امان بدارد، هرگاه صبح كردی بگو: «بِسْمِ اللَّهِ ما شاءَ اللَّهُ لا یَصْرِفُ السُّوءَ إِلاَّ اللَّهُ، بِسْمِ اللَّهِ ما شاءَ اللَّهُ لا یَسُوقُ الخَیْرَ إِلاَّ اللَّهُ، بِسْمِ اللَّهِ ما شاءَ اللَّهُ ما یَكُونُ مِنْ نِعْمَةٍ فَمِنَ اللَّهِ، بِسْمِ اللَّهِ ما شاءَ اللَّهُ لا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّهِ العَلِیِّ العَظِیمِ، بِسْمِ اللَّهِ ما شاءَ اللَّهُ وَصَلَّی اللَّهُ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الطَّیِّبِینَ».

كه هركس هنگامی كه صبح كند سه مرتبه این را بگوید، از غرق شدن و سوختن و دزد محفوظ می ماند و هرآن كه سه مرتبه در شب این كلمات را بخواند، تا صبح از غرق شدن و سوختگی و دزد ایمن خواهد بود. و خضر و الیاس هر سال در مراسم حج همدیگر را ملاقات می كنند و وقتی از هم جدا می شوند با این كلمات جدا می شوند، و این شعار شیعیان من است و با این دشمنان من از دوستانم جدا می شوند، هنگام خروج قائم آن ها. [1] قائم علیه السلام، نیز هر سال به حج می رود - چنان كه در باب شباهتش به خضرعلیه السلام گذشت - و در بخش پنجم نیز مطالب مناسبی [2] خواهد آمد، ان شاء اللَّه تعالی.

الیاس علیه السلام، از قومش فرار كرد و از نظرشان غایب شد هنگامی كه می خواستند او را بكشند. قائم علیه السلام نیز از قوم خود فرار كرد و از دیده مردم غایب شد هنگامی كه می خواستند آن حضرت را بكشند.

الیاس علیه السلام، هفت سال غایب شد. قائم علیه السلام، نمی دانم تا كی غیبتش ادامه خواهد یافت.

الیاس علیه السلام، در كوه دشواری سكونت كرد.



[ صفحه 282]



قائم علیه السلام، در حدیث علی بن مهزیار اهوازی مروی در كمال الدین و بحار و تبصرة الولی و غیر این ها آمده كه فرمود: پدرم ابومحمدعلیه السلام به من سفارش كرد كه مجاورت نكنم قومی را كه خداوند بر آن ها غضب كرده و لعنتشان نموده و برای آنان در دنیا و آخرت ننگ و خواری است و برای آن ها عذاب دردناكی است. و مرا دستور فرمود كه از كوهساران جز دشوار آن ها و از بلاد، جز جاهای پست را برنگزینم و خداوند - مولای شما - تقیّه را آشكار فرمود، و آن را بر من گماشت، پس من در تقیّه ام تا روزی كه اجازه داده شود خروج نمایم.

عرض كردم: ای آقای من! این امر كی خواهد بود؟ فرمود: هرگاه بین شما و راه كعبه فاصله و جدایی افتاد و آفتاب و ماه جمع شدند، و كواكب و ستارگان آن ها را در میان گرفتند.... [3] .

الیاس علیه السلام؛ خداوند متعال به دعایش یونس پیغمبر را در حالی كه كودك بود بعد از چهارده روز از فوتش زنده كرد - چنان كه در حدیث آمده -. [4] قائم علیه السلام نیز، خداوند متعال به بركتش و به دعایش مردگان بسیاری را زنده خواهد كرد پس از گذشت سال ها از مرگشان، از جمله اصحاب كهف، و بیست و پنج نفر از قوم موسی - كه به حقّ قضاوت می كنند و با آن عدالت می نمایند - و یوشع بن نون وصیّ حضرت موسی، و مؤمن آل فرعون و سلمان فارسی و ابودجانه انصاری و مالك اشتر، كه در بحار و غیر آن از امام صادق علیه السلام روایت شده است. [5] و ان شاء اللَّه در حرف «ن» مطالبی در ابن باره خواهد آمد، و نیز خواهد آمد كه الیاس علیه السلام هم از یاران حضرت قائم علیه السلام است.

الیاس علیه السلام را خداوند به آسمان بالا برد، چنان كه از ابن عباس روایت شده است. قائم علیه السلام را نیز خداوند متعال به آسمان برد، كه در شباهت آن حضرت به ادریس گذشت.

الیاس علیه السلام: گفته می شود: به فریاد دردمندان می رسد و گمشدگان مضطر را در بیابان ها و



[ صفحه 283]



دشت ها راهنمایی می كند، و خضر آن ها را در جزایر دریاها فریادرسی می نماید. این مطلب را مجلسی رحمه الله در كتاب حیات القلوب نقل كرده است. قائم علیه السلام نیز به دردمندان رسیدگی می كند و گمشدگان را هدایت می نماید و در خشكی و دریا - بلكه در زمین و آسمان - به فریاد بیچارگان می رسد. و این است فضل الهی كه به هر كه بخواهد عنایت می كند.

الیاس علیه السلام؛ به اذن خدای تعالی برایش از آسمان مائده آمده، چنان كه در تفسیر برهان و غیر آن از انس روایت شده كه گفت: پیغمبر اكرم صلی الله علیه وآله از قلّه كوهی صدایی شنید كه می گفت: خدایا! مرا از امت رحمت شده آمرزیده شده قرار ده. پیغمبرصلی الله علیه وآله به آن جا رفت، ناگاه دید پیرمرد فرتوتی هست كه قامتش سیصد ذراع می باشد، هنگامی كه رسول خداصلی الله علیه وآله را دید با او معانقه كرد سپس گفت: من هر سال یكبار غذا می خورم و حالا وقت آن است كه ناگاه مائده ای از آسمان فرود آمد، و هر دو از آن خوردند. او الیاس علیه السلام بود. [6] قائم علیه السلام نیز، برایش مائده از آسمان نازل شد، ما در این جا به آوردن یك واقعه شریف اكتفا می كنیم كه مجلسی و غیر او از ابومحمد عیسی بن مهدی جوهری نقل كرده اند كه گفت: در سال دویست و شصت و هشت به سوی حج بیرون رفتم، مقصدم مدینه بود زیرا كه برای ما خبر صحیحی رسیده بود كه حضرت صاحب الزمان - صلوات اللَّه وسلامه علیه - [در آن جا] ظاهر شده است. در بین راه بیمار شدم، از فید [7] كه بیرون آمدیم، دل من هوس ماهی و خرما و ماست می كرد، هنگامی كه به مدینه رسیدم برادران ایمانی مرا بشارت دادند كه آن حضرت در صابر آشكار شده، به صابر رفتم و چون به بیابان آن مشرف شدم بزهای لاغری دیدم كه به ساختمانی كه در آن جا بود رفتند، من منتظر خواسته خود ماندم تا وقت نماز مغرب و عشا فرا رسید، نماز خواندم و دعا و تضرع و التماس كردم كه ناگاه دیدم بدر خادم مرا می خواند: ای عیسی بن مهدی جوهری! وارد شو. من تكبیر و تهلیل



[ صفحه 284]



گفتم و حمد و سپاس الهی بسیار بجای آوردم، و چون به حیاط ساختمان رسیدم، سفره گسترده ای دیدم. خادم مرا به كنار آن سفره برد و مرا بر آن نشانید، او به من گفت: مولایت تو را فرمان می دهد كه آنچه در هنگام بیماری، وقتی از فید بیرون آمده بودی اشتها داشتی، بخور. گفتم: همین برهان مرا بس، اما چگونه بخورم در حالی كه مولایم را ندیده ام. پس حضرت علیه السلام بانگ برداشت كه: ای عیسی! غذایت را بخور كه مرا خواهی دید. بر سفره نشستم دیدم ماهی داغِ داغ در آن سفره هست، كنار آن خرمای شبیه ترین خرماها به خرمای ما و در كنارش دوغ. با خود گفتم: مریض و ماهی و خرما و دوغ؟! كه آن حضرت علیه السلام فریاد زد: ای عیسی! آیا در امر ما شك می كنی؟ آیا تو بهتر می دانی كه چه چیز به تو نفع می رساند و چه برایت ضرر دارد؟ من گریستم و از خداوند متعال طلب مغفرت كردم و از همه غذاهای موجود خوردم. وقتی دست برداشتم، جای دستم معلوم نبود، آن غذا را خوشمزه ترین غذاهای دنیا یافتم و از آن زیاد خوردم تا جایی كه دیگر خجالت كشیدم. آن حضرت علیه السلام مرا صدا زد كه: ای عیسی! خجالت نكش كه این از غذاهای بهشتی است و آن را دست مخلوقی درست نكرده، من باز هم خوردم ولی هرچه می خوردم دلم نمی آمد كه از آن دست بردارم، عاقبت عرضه داشتم: ای مولای من! كافی است.

در این هنگام آن حضرت مرا نزد خود فراخواند و فرمود: بیا نزد من. پیش خود گفتم: مولایم مرا صدا می زند در حالی كه هنوز دستم را نشسته ام. آن حضرت بار دیگر صدا زد: ای عیسی! آیا غذایی كه خورده ای احتیاج به شستن دست دارد؟ من دستم را بوییدم دیدم كه از مشك و كافور خوشبوتر است، به خدمتش رفتم، نوری از او آشكار شد كه دیدگانم را خیره كرد، و به طوری سراسیمه شدم كه تصور كردم اختلال حواسّ برایم عارض شده. فرمود: ای عیسی! اگر تكذیب كنندگانی نبودند كه بگویند او كجاست و كی بوده و در كجا متولد شده و چه كسی او را دیده و چه چیزی از ناحیه او برای شما ظاهر شده و به چه چیزی شما را خبر داده و چه معجزه ای از او برایتان ثابت شده؟ برای تو روا نبود كه مرا ببینی، به خدا سوگند! مردم، امیر المؤمنین علیه السلام را بركنار كردند و علیه او توطئه نموده و بالاخره او را كشتند، و همچنین پدرانم را، و آن ها را تصدیق نكردند و به آن ها نسبت سحر و تسخیر جن دادند، با آن همه اموری كه می دیدند و روایت می كردند. ای عیسی! دوستان ما



[ صفحه 285]



را به آنچه دیده ای خبر ده، ولی مبادا به دشمنان ما بگویی. عرضه داشتم: ای مولای من! دعا كن كه در عقیده ام ثابت و پایدار بمانم. فرمود: اگر خداوند تو را ثابت قدم نمی داشت مرا نمی دیدی، برو با پیروزی و رستگاری. از خدمتش بیرون آمدم در حالی كه حمد و شكر بیشتری برای خداوند بجای می آوردم. [8] .


[1] تفسير العسكري: 5. (چاپ جديد: 19).

[2] در بيان اينكه از آثار نيكي كه به وسيله دعا حاصل مي شود تأسي به آن حضرت است، و عَمري آن جناب را كنار بيت اللَّه الحرام ديده بود كه چنين دعا مي كرد: «اَللَّهُمَّ انْجِزْ لِي ما وَعَدْتَنِي؛ خدايا وعده اي كه به من داده اي تحقق بخش». و در تأييد اين مطلب روايتي است در كمال الدين از عبيد بن زراره كه گفت: شنيدم امام صادق عليه السلام مي فرمود: مردم امامشان را نمي يابند، پس او به موسم [حج] حاضر مي شود و آنان را مي بيند، ولي آن ها او را نمي بينند. (مؤلف).

[3] تبصرة الولي: 781.

[4] و گفته اند: آنكه خداوند به دعاي الياس زنده اش كرد، اليَسَع بوده، واللَّه العالم. (مؤلف).

[5] بحار الانوار: 90:53.

[6] البرهان: 33:4.

[7] فيد: گويند منزلي است در راه شام و گفته اند: شهركي در نجد راه حجاج عراقي است. اين دو قول را مؤلف مجمع البحرين آورده است. (مؤلف).

[8] بحار الانوار: 68:52.